MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ

DEPARTAMENT WYCHOWANIA I KSZTAŁCENIA INTEGRACYJNEGO

Warszawa, 05 października 2017 r.

Informacja

Z licznych telefonów kierowanych do Ministerstwa Edukacji Narodowej wynika, że poradnie psychologiczno-pedagogiczne nie udzielają rodzicom kompletnych informacji dotyczących możliwych form wsparcia dla ich dzieci w przedszkolu, szkole i placówce. W szczególności dotyczy to rodziców wnioskujących
o wydawanie orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania.

Rodzice powinni uzyskać m.in. informacje:

1. Niepełnosprawność ucznia nie jest powodem do obejmowania go indywidualnym nauczaniem.

2. Uczeń posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego może mieć prowadzone indywidualne zajęcia w szkole, na podstawie indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego¹.

3. Uczeń, który może uczęszczać do szkoły, ale ze względu na trudności
   w funkcjonowaniu wynikające w szczególności ze stanu zdrowia nie może realizować wszystkich zajęć wychowania przedszkolnego lub zajęć edukacyjnych wspólnie z oddziałem przedszkolnym lub szkolnym
   i wymaga dostosowania organizacji i procesu nauczania do jego specjalnych potrzeb edukacyjnych może zostać objęty zindywidualizowaną ścieżką kształcenia². O wydanie opinii w tej sprawie rodzice wnioskują do publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej.

4. Zajęcia indywidualnego nauczania organizowane są w domu ucznia. Młodzieżowe ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze oraz specjalne ośrodki wychowawcze nie są miejscem pobytu dziecka³, ale miejscem, w którym dzieci i młodzież realizują obowiązek szkolny/nauki.

5. W indywidualnym nauczaniu realizuje się wszystkie obowiązkowe zajęcia edukacyjne wynikające z ramowego planu nauczania danego typu
   i rodzaju szkoły, dostosowane do potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia. W przypadku ucznia szkoły ponadpodstawowej prowadzącej kształcenie zawodowe, dyrektor szkoły określa sposób realizacji zajęć prowadzonych w ramach praktycznej nauki zawodu.

Wiele pytań dotyczy także ważności orzeczeń. Zgodnie z art. 312 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe⁴ wszystkie orzeczenia wydane przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych przed 1 września 2017 r. zachowują ważność na okres, na jaki zostały wydane.

Wyjątek od ww. zasady stanowią wyłącznie orzeczenia, o których mowa w art. 312 ust. 2 i 3 ww. ustawy. W przypadku orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego są to orzeczenia wydane przed 1 września 2017 r. na okres I lub II etapu edukacyjnego⁵.

Ważność ww. orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego została wydłużona do czasu zakończenia kształcenia odpowiednio:

1. w klasie IV szkoły podstawowej – w przypadku orzeczeń wydanych
   na okres I etapu edukacyjnego;

2. w szkole podstawowej – w przypadku orzeczeń wydanych na okres
   II etapu edukacyjnego.

Zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia
18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych⁶, orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydawane były na okres roku szkolnego, etapu edukacyjnego albo okres kształcenia w danej szkole, z wyjątkiem uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, dla których orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydaje się na okres każdego etapu edukacyjnego. Z orzeczenia winno zatem wprost wynikać, że wydane jest ono na okres roku szkolnego, okres I lub II etapu edukacyjnego albo okres kształcenia w danej szkole.

Z informacji wpływających do Ministerstwa Edukacji Narodowej wynika,
że zespoły orzekające często używały dla określenia czasu na jaki wydaje się orzeczenie innych niż podane wyżej, bliskoznacznych sformułowań, zwłaszcza dla oznaczenia okresu I lub II etapu edukacyjnego. W praktyce może
to powodować wątpliwości w związku z brzmieniem przepisów przejściowych zawartych w art. 312 ww. ustawy, które posługują się wyłącznie wyrażeniem
„I etap edukacyjny” i „II etap edukacyjny”.

Należy zauważyć, że wyrażenie „I etap edukacyjny” i „II etap edukacyjny” oznaczał, zgodnie z podstawą programową kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych, odpowiedni okres nauki w szkole podstawowej, tj.: I etap edukacyjny oznacza okres nauki w klasach I–III szkoły podstawowej (etap ten określany jest również jako edukacja wczesnoszkolna), natomiast II etap edukacyjny oznaczał okres nauki w klasach IV–VI szkoły podstawowej
(od 1 września 2017 r. w klasach IV–VIII szkoły podstawowej).

Mając na uwadze powyższe, a także w szczególności uwzględniając dobro uczniów i ich rodziców, w opinii Ministerstwa Edukacji Narodowej, orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydane przed 1 września 2017 r., w których okres, na jaki wydano orzeczenie, został oznaczony jako:

1. „czas nauki w klasie I–III szkoły podstawowej”, „okres obejmujący klasy I–III szkoły podstawowej”, „okres edukacji wczesnoszkolnej”, itp. – należy traktować jako orzeczenia wydane na okres I etapu edukacyjnego i w związku z tym zachowują one ważność do czasu zakończenia kształcenia w klasie IV szkoły podstawowej;

2. „czas nauki w klasie IV–VI szkoły podstawowej”, „okres obejmujący klasy IV–VI szkoły podstawowej”, itp. – należy traktować jako orzeczenia wydane na okres II etapu edukacyjnego i w związku z tym zachowują one ważność do czasu zakończenia kształcenia w szkole podstawowej;

3. „czas nauki w klasie I–VI szkoły podstawowej”, „okres obejmujący klasy I–VI szkoły podstawowej”, itp. – należy traktować jako wydane na okres kształcenia w szkole podstawowej i w związku z tym zachowują one ważność do czasu zakończenia kształcenia w ośmioletniej szkole podstawowej.

Natomiast uczniowie gimnazjów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego na okres nauki w gimnazjum, którzy nie otrzymali
w roku szkolnym 2016/2017 promocji do klasy II i od 1 września 2017 r. kontynuują naukę w klasie VII szkoły podstawowej, muszą uzyskać nowe orzeczenia.

Dziękuję Państwu za dotychczasowe działania i liczę na dalsze wsparcie we wdrażaniu zmian w organizacji kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

Z wyrazami szacunku